Zyuganov và Đảng Cộng sản Liên bang Nga

Huỳnh Văn Úc

 .

Gennady Zyuganov (sinh năm 1944) là Tổng bí thư Đảng Cộng sản Liên bang Nga. Về mặt pháp lý Đảng Cộng sản Liên bang Nga không phải là người thừa kế Đảng Cộng sản Liên Xô vì sau sắc lệnh cấm Đảng Cộng sản hoạt động trên lãnh thổ Liên bang Nga do Tổng thống Boris Yeltsin ban hành tháng 11/1991 trên thực tế đảng này không tồn tại. Vào thời điểm đó Đảng Cộng sản Liên Xô có 21 triệu đảng viên nhưng nhiều triệu người đã vứt bỏ thẻ đảng và tuyên bố ra khỏi đảng.

Vào ngày 14/3/1993 Zyuganov cùng một số đảng viên cộng sản cũ như Ligachev và Lukyanov đứng ra triệu tập một Đại hội bất thường của những người cộng sản, tuyên bố thành lập và đăng ký hoạt động Đảng Cộng sản Liên bang Nga. Đại hội bầu Zyuganov vào Bộ Chính trị và vào chức danh Tổng bí thư đảng. Theo số liệu năm 2012 đảng có 156.528 đảng viên sinh hoạt trong 81 đảng bộ địa phương, có 92 ghế trong tổng số 450 ghế trong Duma Quốc gia (Hạ viện Nga).

 Zyuganov sinh tại làng Mymrino ở phía nam Moskva. Năm 1961 ông tốt nghiệp phổ thông trung học và được giữ lại trường làm giáo viên môn vật lý. Từ năm 1963 đến 1966 ông phục vụ  trong bộ phận Tình báo phóng xạ của Hồng Quân. Từ năm 1966 đến 1969 ông học Cao đẳng Sư phạm. Ông được kết nạp vào Đảng Cộng sản Liên Xô năm 1966. Sau khi trở thành đảng viên cộng sản ông nhanh chóng tiến thân qua các chức vụ và trở thành nhân vật số hai của Đảng bộ vùng Oryol. Sau đó ông đến Moskva học trường Đảng, hoàn thành luận án tiến sĩ năm 1980 và năm 1983 trở thành giảng viên Khoa ý thức hệ. Ông là người chỉ trích mạnh mẽ các kế hoạch perestroika (cải tổ), và glasnost (công khai) của Gorbachev, cho rằng những kế hoạch này sẽ dẫn đến sự chấm dứt quyền lực của Đảng cộng sản Liên Xô.

Đảng cầm quyền ở Nga hiện nay là Đảng Nước Nga thống nhất (Единая Россия) thành lập năm 2001 có 88/178 ghế ở Thượng viện Nga và 305/450 ghế ở Hạ viện. Đảng Nước Nga thống nhất có 1.530.000 đảng viên, 2.600 văn phòng ở địa phương và 29.856 đảng bộ ở toàn nước Nga (số liệu năm 2007). Tháng 4/2008 Putin được bầu làm chủ tịch đảng. Tất cả những đảng còn lại trong đó có đảng cộng sản thuộc phe đối lập. Vị trí và ảnh hưởng của đảng cộng sản trong phe đối lập phụ thuộc vào thái độ của ông Zyuganov. Dân sống ở thành phố, trung lưu, trí thức doanh nhân không có cảm tình với ông không phải vì thấy ông có nhà lầu và đi xe Mercedeshạng sang, có nhà nghỉ riêng trồng hơn 100 loại hoa mà vì ông chủ trương xây dựng "chủ nghĩa xã hội đổi mới" trên nguyên tắc quốc hữu hóa các tài nguyên và ngành kinh tế quan trọng của quốc gia. Hơn nữa những vụ đàn áp và thanh trừng đẫm máu thời Stalin được báo chí đăng tải làm cho dân chúng không còn mấy thiện cảm với chủ nghĩa cộng sản. Trong nội bộ đảng luôn luôn có mâu thuẩn và chia rẽ dẫn tới các vụ đấu đá và khai trừ các đảng viên cao cấp vào những năm 2002, 2004, 2008 và 2010. Trong bối cảnh đó ông Zyuganov đã 3 lần tham gia ứng cử tổng thống kể từ năm 1996 và mỗi lần đều là người về đích thứ hai. Trong cuộc bầu cử tổng thống năm 1996 ông là người về đích thứ hai và lọt vào vòng hai của cuộc bầu cử nhưng cuối cùng chấp nhận thất bại trước Boris Yeltsin. Trang web của Đài Tiếng nói nước Nga ngày 16/1/2012 viết rằng "trong những năm gần đây Zyuganov đã đi đến một thỏa thuận không xâm phạm với nhà nước, không đưa đảng viên và quần chúng của đảng tham gia những cuộc biểu tình và diễu hành quy mô lớn mà chỉ giới hạn trong những cuộc tuần hành vào những ngày lễ Xô Viết truyền thống như ngày 1/5 và 7/11". Ngày 5/3/2012 hơn mười bốn nghìn người biểu tình trên Quảng trường Puskin ở Moskva để phản đối kết quả cuộc bầu cử tổng thống vì cho rằng có sự gian lận trong bầu cử. Trong cuộc biểu tình đó không có mặt những người cộng sản vì ông Zyuganov cho rằng phương Tây đã xúi dục và tài trợ cho cuộc biểu tình.

Năm nay ông Zyuganov 68 tuổi. Ông Putin sinh năm 1952 năm nay 60 tuổi. Nhiệm kỳ tổng thống nước Nga là sáu năm. Nhiều khả năng ông Putin sẽ tái đắc cử khi hết nhiệm kỳ vào năm 2018 và sẽ ngồi ở ngôi vị tổng thống cho đến năm 2024. Chừng nào ông Putin còn làm tổng thống và ông Zyuganov còn đứng đầu Đảng Cộng sản Liên bang Nga thì cái thỏa thuận không xâm phạm lẫn nhau giữa hai ông sẽ còn được thực hiện.

H.V.U.

Tác giả gửi cho NTT blog